Türkçe English Deutsch русский

Foça Taş Evleri

Yayımlanma Tarihi: 23/02/2019

 
  FOÇA TAŞ EVLERİ 

Yöredeki yerleşim, Foça Körfezi kıyılarında toplu çevresinde ise dağınık olarak yapılanmıştır.  Foça’da günümüze gelebilen sivil mimari örnekleri 19. yüzyılın ikinci yarısına aittir. İki katlı olarak bitişik düzende yapılmış evler, sokakların iki yanında, karşılıklı olarak dizilmişlerdir. Bu tür evlerde ön bahçeler olmadığı için yapılar doğrudan doğruya sokağa açılmaktadırlar. Tek ev olarak isimlendirilen sivil mimari örnekleri ise geniş bir bahçe ortasında yer almıştır. Ayrıca, Kule Evler diye bilinen evlere de rastlanmaktadır.
 
TAŞ EVLER

 Evlerde yapı malzemesi olarak temellerde taş, üst katlarda da kâgir ve ahşap kullanılmıştır. Bütün bu evlerin üzerleri ahşap çatı ve kiremit ile örtülüdür.  Evlerin giriş katlarında mutfak, kiler ve depo gibi birimlere yer verilmiştir. Taşlıktan merdivenle çıkılan üst kattaki, sofanın çevresinde odalar sıralanmıştır.  Odaların ön cepheye bakan kısmında çıkmalara oturtulmuş şahniş veya balkonlar dikkati çekmektedir. İç bezemelerde ahşaba geniş yer verilmiştir. Ayrıca tavanlar, kapılar, yüklük ve dolap kapakları çeşitli motiflerle bezenmiştir. *Eski Türk evlerinde, odanın sokağa ya da avluya doğru olan, üç yanı pencereli çıkıntı. Cumba
Foça’nın simgesi taş evlerin yapımında kullanılan, “Foça Taşı” (Lithos Phokaikos) Foça’ya özgü, işlenebilen bir taştır. Antik dönemlerden beri kullanılmaktadır. Yerel dokuyu çok iyi yansıtan değerli, dayanıklı, uzun ömürlü, özgün ve sağlıklıdır. Foça dağlarından çıkarılır, ilk çıkarıldığı an yumuşak olduğundan kolayca işlenir ve zaman geçtikçe sertleşme özelliği taşır. Ponza taşına benzer, gözenekli ve yontulabilir bir dokusu vardır. Taş evler yazın serin, kışın sıcak olur.
 
TAŞ EVLERİN ÖZELLİKLERİ

Genellikle halk arasında Taş ev diye bilinen yapılar, yığma taş duvarlıdır. Yapı dış duvar köşelerinde, uzun köşe taşları kullanılmıştır. Kapı ve pencere kenarlarında taş söveler kullanılmış olup ; yapıların tamamında bir veya iki sıra taş saçak yapılmıştır. İç bölme duvarları; alt katta hımış, üst katta bağdadi olarak yapılmıştır. Yapılar malzeme ve cephe özellikleri açısından benzerlik arz etmektedir. Bazılarında bodrum katı vardır. Kent merkezindeki evlerde 6 adet farklı plan tipi bulunmaktadır. Avlu kapısının iki yanına konan uzun taşlar. Kerpiç ya da tuğlayla örülmüş ahşap duvar.
 
Foça taş yapılarının dış cepheleri sıva yapılmadan bırakılmıştır. Derzli taş duvar olarak yapılan dış cephe duvarları, kapı, pencere kenarlarına konulan taş söveler ile çatı ve bazen de kat seviyelerinde taş silmelerle süslenmiştir. Pencerelerinde ve zemin katlarda saç kepenk, üst katlarda ise ahşap kepenk kullanılmıştır. Giriş kapıları, camlı kuzuluklu ve demir korkuluklu ahşap malzemeden yapılmıştır. Tavan yükseklikleri üst katlarda 4 metreyi bulmaktadır. Büyük kapıların ortasındaki küçük kapı